Parmaklarımıza Hindistan’dan getirilen silinmez boyaların sürüldüğü seçimlerin üzerinden çok zaman geçmedi. “demokrasi boyası” diyerek espriyle karışık gurur bile duyardık oy verdikten sonra. Peki nasıl bir dijital alt yapı kullanılıyor seçimlerde. Bunu merak ederek YSK (Yüksek Seçim Kurulu) internet sitesine girdim.
Kısaca özetlemek gerekirse dışarıya tamamen kapalı, özel kriptolama sistemlerinin kullanılıp, maksimum güvenlik önlemlerinin alındığı bir yapı oluşturulmuş. Daha önce herhangi bir haberine rastlamamış olduğum bu yapının faydaları bakın nelermiş;
a. Seçmenler, T.C. Kimlik Numarası ile kayıt altında tutularak mükerrer oy kullanımı önlenmiştir.
b. Yasa değişikliği ile parmak boyama işlemi ortadan kalkmıştır.
c. Yurt İçi Seçmen Kütüğüne kayıtlı vatandaşlar nerede ve hangi sandıkta oy kullanabileceklerini www.ysk.gov.tr İnternet sitemizin Yurt İçi Seçmen Sorgulama ekranı üzerinden takip edebilmektedir.
d. Yasa değişikliği ile seçmen olup, yurt dışında yaşayan vatandaşların adres kayıt sistemindeki bilgilerine dayalı olarak “Yurt Dışı Seçmen Kütüğü” oluşturulmuş ve www.ysk.gov.tr internet sitemizin Yurt Dışı Seçmen Sorgulama ekranını kullanarak Yurt Dışı Seçmen Kütüğünde kayıtlı olup olmadıklarını takip edebilmeleri sağlanmıştır.
e. Sandık Seçmen Listeleri, Muhtarlık Bölgesi Askı Listeleri, Seçmen Bilgi Kağıtları çok hızlı bir şekilde ilçe seçim kurullarınca alınmaktadır.
f. Birleşik Oy Pusulası dışında hiçbir form matbaada bastırılmadığından matbaa ve nakliye masrafları azaltılmıştır.
g. Seçmenler oy verecekleri sandıklara, belirlenen kriterlere göre çok hızlı bir şekilde dağıtılmaktadır.
h. Sandık sonuç tutanaklarındaki bilgiler, tüm ilçe seçim kurullarındaki istemci bilgisayarlardan girilerek anında Merkez’de toplandığı için seçim sonuçları çok hızlı bir şekilde alınabilmekte, hazırlanan görsel bir ekranda il seçim kurullarında, adetsel ve oransal olarak TV ve basın kuruluşları ile kamuoyuna duyurulmaktadır.
i. Her türlü işlemin geriye yönelik kaydı tutulmaktadır. Çalışanlar yetkileri düzeyinde işlem yapabilmektedir.
j. Siyasi Partilere; ilçelere göre seçmen listeleri ve sandık sayıları hızlı bir şekilde manyetik ortamda (Merkez’den) verilmektedir.
k. Web servisleri aracılığıyla, seçmenlerin kimlik, adres, vatandaşlık gibi durum bilgilerindeki değişiklikler MERNİS-KPS ve AKS sisteminden, coğrafi yapıda meydana gelen değişiklikler ise UAVT’ndan çevrimiçi günlük periyotta alınarak merkezi seçmen kütüğü veritabanına işlenmektedir.
l. Genel Seçimlerde, T.C. Kimlik numaraları esas alınarak manyetik ortamda (CD) temin edilen aday bilgileri veri aktarımı yoluyla SEÇSİS merkezi veritabanına kaydedilmekte ve adayların kimlik bilgileri MERNİS-KPS bağlantısı aracılığıyla çevrimiçi alınmaktadır.
m. T.C. Kimlik Numarasından veya seçmenin adı, soyadı, baba adı ile doğum yılı gibi bilgiler yazılarak yedi değişik seçenekle seçmen sorgulama yapılabilmektedir.
n. Seçimlerde oy kullanmayan seçmenler, sandık başı görevlileri gibi yardımcı listeler hızlı bir şekilde alınabilmektedir.
o. Seçimde çalışanlar için SEÇSİS Projesi kapsamında ücret ve yevmiye adedi oto-kontrollü harcama listeleri alınabilmektedir.
p. İlçe Seçim Kurulları, kurulan iç e-posta ile çok hızlı bir şekilde, masrafsız haberleşmektedir.
r. Seçim sonuçları, ilk defa XXIII. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde Internet sitemizde sandık bilgileri ayrıntısında şeffaf devlet anlayışı ile yayımlanmış ve bu tarihten sonra yapılan tüm genel seçimlerde yayımlanmaya devam etmiştir.
s. 298 sayılı kanuna eklenen ek madde 9 kapsamında; Seçim Sonuçları Paylaşım Sistemi yazılımı ile seçime katılan siyasi parti genel merkezlerinin seçim günü, oy verme süresi sonunda Yüksek Seçim Kurulu Bilgi-İşlem Merkezi’ne çevrim-içi ulaşan sandık seçim sonuçlarını eş zamanlı izleyebilmeleri ve saklayabilmeleri sağlanmıştır.
t. Seçimlerde aday olamayacakların tespiti için; Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünden, özürlülerin tespiti için Özürlüler İdaresi Başkanlığından, seçmen olamayacakların tespiti için Milli Savunma Bakanlığı Askeralma Dairesi Başkanlığından (ASAL) ve Siyasi partilerin ülke genelinde teşkilatlanma düzeylerine göre seçime katılıp katılamayacaklarının tespiti amacıyla YARGITAY’dan manyetik ortamda (CD/DVD) alınan veriler seçmen kütüğüne işlenerek kurumlar arası bilgi alışverişi sağlanmıştır.
Sitede bir de İnternet Teknolojileri Derneği’nin 2009 yılında yapılan bir değerlendirme sonucu, sistemin evrensel standartlara uygun bir güvenlik yapısına sahip olduğu, internete açık olmadığı, dışarıdan herhangi bir saldırıya tamamen kapalı olduğu belgelendirilmiş. Buradan bakılabilir.
Bilgisayar Destekli Merkezî Seçmen Kütüğü Sistemi; SEÇSİS bana güven verdi. Seçim 2011 ise umarım ülkemiz için hayırlı olur. Haydi sandıklara!