2011’in son gününde yeni yılda Türkiye’nin ticaret hayatını değiştireceği söylenen Türk Ticaret Kanunu’na bir göz atalım, Forbes aralık sayısında konuyla ilgili güzel bir derleme ve kanunu oluşturan komisyonun başkanı Prof. Dr. Ünal Tekinalp ile yapılan bir röportaja ulaşabilirsiniz.
Yürürlükte olan ticaret kanunumuz 1957 yılında yasalaşmış ve o günden bu güne üzerinde çok az değişiklik yapılmış, bu nedenle Yeni TTK ile yapılacak değişiklikler “radikal” olarak nitelendiriliyor. 50 yılda iş yaşamında ki değişim ve değişim hızının her geçen gün artmasını hesaba kattığınız da bu durum radikallik’ten çok gerçekçilik gibi göründü bana. Öte yandan kanunun getirdiklerine baktığımızda üzerinde durulan en önemli şeyin şeffaflık, kurumsallık ve dünya standartlarında raporlama olduğunu görüyoruz, ardından girişimciliği destekleme, şirket kurmayı ve kapatmayı kolaylaştırma gibi genelde “Amerika da bizde ki gibi değil orada …” şeklinde duyduğumuz yapıları hatırlatan cinsten düzenlemeler olduğu söyleniyor.
1999 yılından 2005 yılına kanun tasarısının hazırlanmasına kadar 53 kişilik komisyon ekibi 4’er saatten 673 oturum düzenlemiş, kanunla beraber kayıt dışı ekonominin de azaltılması hedefleniyor, umarım yeni kanundan en “zararlı” çıkan 40 Bin TL yıllık kazanç gösterip Mercedes’e binen patronlar olur.
Bazı değişiklikler;
Küçük İşletmelerle İlgili (Çalışan sayısı 50, cirosu 12 milyon lira ve net öz varlığı 6 milyon lira altında olan şirketler.)
– Web Sitesi Açmak Zorunlu
Kanun çıktıktan 1 yıl sonrasına kadar tüm şirketlerin web sitesi açması zorunlu hale geliyor. Sitede şirkete ait finansal bilgiler ve yönetim yapısı yer alarak düzenli olarak güncellenmesi sağlanmalı. Web sitesi açmamak ya da belirtilen finansal bilgileri bulundurmamak ya da güncellememek gibi durumlarda ciddi cezalar söz konusu.
– Mali Tabloların Düzenlenmesi
Mali tabloların belirli bir standart’a getirilmesi yönünde bir çalışma yapılıyor, bu standartlara uygun çalışma yapabilmeniz için muhasebe yazılımınızı güncellemeniz gerekebilir.
– Tek Kişilik A.Ş.
Mevcut kanuna göre yönetim kurulları en az 5 kişiden oluşması gereken A.Ş.ler artık tek kişinin “yönetim kurulu” olmasına müsaade ediyor. Çok ortaklı şirketlerin de açma kapama olmadan tek ortaklı yapıya geçmeleri mümkün.
– Bağımsız Denetim ve İşlem Denetimi
Finansal tabloların yeminli mali müşavir veya serbest mali müşavir tarafından denetlenmesi gerekiyor, KOSGEB bağımsız denetim hizmeti alacak KOBİ’lere 10 bin TL’ye kadar teşvik veriyor.
– Ödemelerde Süre Sınırı
Büyük bir işletmeye hizmet ya da ürün satışı yaparsanız karşı tarafın ödemeyi 90 gün içinde yapması zorunlu hale geliyor, bu süreyi aşması halinde ekstra bir faiz yüküyle karşı karşıya kalınıyor.
– Esas Sözleşmelerinin Yenilenmesi
14 Ağustos 2012’ye kadar yenilenmesi gerekiyor.
Orta Boy İşletmeler (Çalışan sayısı 50-250, cirosu 12-50 milyon lira ve ne öz varlığı 6-20 milyon lira arası şirketler.)
– Küçük işletmelerde ki web sitesi açmak, mali tabloların düzenlenmesi, bağımsız denetim ve işlem denetimi, esas sözleşmelerinin yenilenmesi konularından sorumlular,
– Yabancı Müdür
Yabancı sermayeli şirketlerde en az bir müdür’ün Türk olması ve Türkiye’de ikamet etmesi zorunluluğu geliyor. A.Ş. lerde yönetim kurulunda en az bir Türk olması ve yine Türkiye’de ikamet etmesi ve temsil yetkisine sahip olması gerekiyor.
– Teşkilat Yönergesi
Şirketin nasıl ve kimler tarafından yönetildiğini anlatan “Teşkilat Yönergesi” zorunluluğu ve görev tanımları zorunluluğu geliyor.
– Cari Hesaplar
Yöneticilerin ve ortakların şirketten ödünç alma yoluyla borçlandığı tutarların tamamının tasfiye edilmesi gerekiyor. Ortaklar en geç 1 Temmuz 2015’e kadar, yöneticiler ise 1 Temmuz 2012’de tamamlamalı.
– Elektronik Altyapı ve E-İmza
Kanunla birlikte “Kayıtlı Elektronik Posta” KEP adıyla getirdiği sistemde şirketler arası bazı resmi yazışmaların mail ortamında yapılabilirliğine olanak sağlıyor, kullanımı zorunlu olmayan bu yapının çeşitli avantajları var.
Büyük İşletmeler (Çalışan sayısı 250, cirosu 50 milyon lira ve net öz varlığı 20 milyon lira üstündeki şirketler.)
– Web sitesi açmak, mali tabloların düzenlenmesi, esas sözleşmelerinin yenilenmesi, bağımsız denetim konularından sorumlular.
– Risk Yönetimi
Şirket içerisinde “risk yönetimi” birimi kurulması zorunlu olmamakla birlikte bağımsız denetçinin kararına bırakılıyor.
– Teşkilat Yönergesi
Şirketin yönetim şemasını teşkilat yönergesi niteliğine getirmeli ve iş tanımlarıyla ilgili bazı gereklilikleri yerine getirmelisiniz, bu işi bir hukuk uzmanı ile yapmanız gerekiyor.
– İç Denetim
Risk yönetimi, bağımsız denetçi, işlem denetçisi gibi şirketin yaşamını denetleyen yapılarla çalışabilecek uzmanlara ihtiyacınız olacak, bu uzmanlar yönetimi de denetliyor olacak.
– Şirketten Borç Almak
Kanun yöneticilerin cari hesaplarının kapatılmasını istiyor, şirketten finansman sağlanmasıyla ilgili olarak ta bir tebliğ ile ortaklara kar payı avansının verileceği yönünde bir beklenti var.
Umarım Yeni Türk Ticaret Kanunu ile işletmelerimiz daha kurumsal, verimli yapılara dönüşürler ve 2012’de de Türkiye olumlu yönde gelişmeye devam eder.
2011’in son gününde bitirmiş olduğumuz bu yılda neleri gerçekleştirdiğinizi ve neleri başaramadığınızı değerlendirip 2012’ye dair planlarınızı yapmayı unutmayın.
İyi hafta sonları ve iyi yıllar dilerim.