Geçtiğimiz hafta Deloitte’nin hazırladığı bir rapor tarafıma ulaştı. Sizlerle paylaşmak istediğim. Türkiye’nin bu günler’de tartıştığı bir konu olan Nükleer Enerji konusuna alternatif çevresel yatırımlar ve enerji’deki geldiğimiz noktayı hedef alan rapor da, “Yenilenebilir enerji için yeni hayat: Yenilenebilir enerji politikaları ve Beklentileri” başlıklı rapor dünya ve Türkiye’deki durumu mercek altına alınmış. Rapora göre yenilenebilir enerji yatırımlarında hedeflenen düzeylere ulaşmakta teşvik mekanizmaları büyük önem taşıyor. Raporda, bu konuda en başarılı olan ülkelerin, birden fazla mekanizmayı birlikte kullandığına dikkat çekilirken, teşvik mekanizmalarına yönelik altyapı çalışmalarını sürdüren Türkiye’nin de stratejik planlarında koyduğu hedeflere ulaşabilmesi için atması önerilen adımlara yer veriliyor. Raporu sayfanın en sonunda detaylı olarak bulabilirsiniz. Ancak, rapor içeriğine ve Yenilenebilir enerji politikaları üzerine biraz konuşmakta fayda var.
Türkiye’nin gündeminde önemli bir yeri olan yenilenebilir enerji sektörünün bugünü ve yarınına yönelik analizler sunuluyor. Raporda, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak üretilen elektrik enerjisine yönelik mevcut ve taslak haldeki düzenlemeler analiz ediliyor ve mevcut teşvik mekanizmaları ve sektör dinamikleri itibariyle yenilenebilir enerji sektörünün gelişimine yönelik analizler sunuluyor. Rapora göre, Türkiye’nin stratejik planlarında hedeflediği yenilenebilir enerji kurulu gücüne ulaşmak üzere bazı yapısal adımları atması gerekiyor.
Teşvik mekanizmalarının geliştirilmesi büyük önem taşıyor
Raporda, sabit fiyat garantisi, prim garantisi, kota uygulamasına dayalı yeşil sertifika, ihale teşvikleri, yatırım teşvikleri ve vergi muafiyeti ve benzerleri gibi Dünyada yenilenebilir enerjiye yönelik olarak yaygın bir şekilde uygulanan piyasa bazlı ve piyasa dışı temel teşvik mekanizmaları karşılaştırmalı olarak inceleniyor. Yenilenebilir enerjinin gelişimi itibariyle dikkate değer ülke örneklerinin de analiz edildiği raporda, etkili teşvik uygulamaları için dikkat edilmesi gereken hususlara dikkat çekiliyor. Bu konuda başarılı olan ülkelerin birden fazla teşvik mekanizmasını birlikte kullandığının altı çiziliyor.
Türkiye, altyapı çalışmalarını oluşturuyor
Yenilenebilir enerji konusunda önemli hedefler koymuş olan Türkiye, bu hedeflere ulaşmak için başta ilgili mevzuat olmak üzere gerekli altyapı çalışmalarını oluşturuyor. Geçtiğimiz aylarda revize edilmiş olan Yenilenebilir Enerji Kanunu’nun (YEK) Türkiye’nin hedeflerine ulaşmasında çok önemli bir adım olduğu düşünülüyor. Kanunda tanımlanmış olan destekleme mekanizmasını hayata geçirmek üzere gereken ikincil mevzuatın bir an önce hazırlanıp devreye alınması önerilen raporda mevcut durumda çalışmaları devam eden ikincil mevzuat taslakları itibariyle mekanizmanın işleyişi de analiz ediliyor.
Türkiye’nin yenilenebilir enerji hedeflerine ulaşması mümkün
Deloitte uzmanları, ölçek ekonomisi yaratmak üzere büyük şirketlerin küçük şirketleri satın alması ve büyümenin konsolide bir şekilde devam etmesi, gibi global eğilimlerin Türkiye’de de yansıma bulacağını düşünüyor. Aynı zamanda yeni yatırımlar için finansman ihtiyacının karşılanmasında güçlük yaşanması ihtimalinin de göz önünde bulundurulması gerekiyor.
Önümüzdeki dönemde iletim kapasitesinin artırılması, gereken diğer şebeke yatırımları ve iyileştirmelerin yapılması, özellikle rüzgar ve güneş enerjisine dayalı üretim için merkezi tahmin yapısı kurulması, teşvik mekanizmalarının uygulanabilmesi için gereken teknolojik platformun geliştirilmesi ve piyasa yönetim sistemine entegrasyonu gibi gereken altyapının hazırlanması, ikincil mevzuatın çıkarılarak işlerlik kazanması ve fon kaynaklarının genişletilmesine yönelik tedbirlerin alınması gibi aksiyonlarla Türkiye’nin yenilenebilir enerji hedeflerine ulaşması mümkün görünüyor. Bu çerçevede, yatırımcıların bilinçli hareket etmeleri ve aksiyonlarını sağlam analizlere dayandırmaları da büyük önem taşıyor.