Değerli comTalks okurları 2013’deki ilk yazımı hangi konuda yazsam diye düşünürken Linkedin imdadıma koştu. Gün geçmiyor ki cüce kadar boyu, türlü türlü huyu olan dijital pazarlama dünyamızda yeni bir tatışma ortaya çıkmasın.

Son olarak Forrester adlı araştırma şirketinin ‘’ Trends for the B2C CMO to watch in 2013’’ raporunda belirttiği üzere 2013’de toplam pazarlama iletişimi harcamalarının yüzde 20’sinin dijitalde yapılması öngörülüyor.

İlk bakışta bu dijitalin zaferi gibi gözükse de kapitalizmde ‘’wallmart efekti’’ dediğimiz bir kavram var. Siz önce kendi halinizde bir iş yapmaya başlarsınız, sonra işleri büyütürsünüz, büyüdükçe göze batarsınız ve büyük bir tröst gelir sizi yutar kendi bünyesine katar.Yani araştırmalar ve raporlar yakında dijital pazarlamanın başındaki dijitalin yok olacağını ve geleneksel pazarlamanın bir alt kolu hatta bütünün bir parçası olarak yoluna devam edeceğini öngörüyor. 

Tahmin edeceğiniz gibi tartışmanın iki tarafı var: birinci taraf geleneksel dijitali yiyecek, yutacak ,aslında dijital pazarlama diye bir şey yok, hepimiz kardeşiz derken, diğer taraf yani benim de organik olarak içinde bulunduğum fakat fikren çok paralel düşünmediğim dijitalciler tarafı, biraz da şu anki konforlarının bozulacağından endişe ederek, bu fikre karşı çıkıyor ve biz bambaşkayız, biz geleneksel pazarlamaya dahil olamayız diyor.
comTalks yönetimi ısrarla bana buranın okuyucu kitlesinin advanced olduğunu dolayısıyla teknik bazı detayları açıklamak için kendimi parçalamama gerek olmadığını hatırlatsa da, ben yine de konuya upper intermediate yaklaşmak durumundayım.
Zira ben felsefe olarak bu tartışmadaki iki tarafa da katılmıyorum, sebeplerini basitçe açıklamaya çalışıyım.

Önce kendimize ‘’pazarlama nedir?’’ sorusunu soralım. Pazarlama bir ürün ya da hizmetin tüketiciye satın alma kararı verdirecek şekilde tanıtılması ve ulaştırılmasıdır. İster süpermarket aracılığıyla Bolivya’daki mangonuzu Antalya’daki otele ulaştırın (zira pazarlamanın 4 p’sinden biri place (yer) olarak bilinir.) ister Facebook’da en güzel fotoğrafı yapıştıran üyenize operatörünüzün bedava kontörünü verin aynı kapıya çıkar (bakınız pazarlamanın bir diğer p’si promotion). Gel beni kullan, beni daha çok sev, beni hep satın al demiş olursunuz.

Gelelim ikinci soruya ‘’dijital nedir?’’. Öncelikle ne olmadığını anlatmakta yarar var. Dijital; internet demek değildir, mobil demek hiç değildir, sosyal medyayla uzak yakın alakası yoktur. Tahmin edeceğiniz gibi dijital pazarlama denince akla gelen ilk üç kavram aslında dijitali oluşturan elementler değil dijital teknolojiyi kullanan mecralardır. Dijital; devamlılığı olmayan değerlerden oluşan bir veri teknolojisidir. Bunu en güzel abaküs örneğiyle anlatabiliriz. Abaküste 27 rakamını göstermek için 27 tekli bonçuk kullanmayız, 5 adet 5’li 2 adet tekli boncuk kullanırız.

Tartışmamıza dönersek, temel olarak entegre pazarlama içinde farklı mecraların bir bütün olarak harmanlanması öngörülür. Buradaki amacımız: ‘’Markamın mesajını, mümkün olan en doğru kanallarda, hedefime en uygun şekilde, beni tüketmesini istediğim insanlara ulaştırmak’’ olarak açıklanabilir.

En nihayetinde tüketici yani hepimiz farklı mecraların kullanıcısı konumundayızdır. Çevrimiçi mecralarda son dönemde artan bir hızla tüketiciler tarafından kullanıldığı için temelde dijitali geleneksel pazarlamadan ayırmak çok mantıklı değildir. Dijital pazarlama, pazarlama faaliyetinin bir koludur.

Öte yandan geleneksel pazarlama dijiali yutacak diyenler de çok önemli bir gerçeği göz ardı etmektedir. Her yeni teknoloji zamanla eski teknolojileri dönüştürür ve kendiyle barışık hale getirdikten sonra eski teknolojileri ortadan kaldırır ya da marjinalize eder.
Bunu da basit bir örnekle anlatmak gerekirse. Eskiden müzik sadece canlı olarak dinlenebilirdi. Sonra plağa kaydedildi evlerde dinlenmeye başlandı, sonra radyo icat edildi ve fiziksel mesafelere bakılmaksızın yayınlandı. Bugünse radyo ve pikap müzik dinlemek için en son tercih ettiğimiz mecralar haline geldiler. Zira mp3, cd, internet radyosu derken, müzik artık yüzde 99 dijital teknoloji aracılığıyla dinlenmeye başlandı.

Akıllı comTalks okurları yazının sonuna geldiğimizi kestirdikleri için fazla uzatmıyım. Dijital mecralar üzerinden pazarlama yavaş yavaş analog mecraları geçecek ve dönüştürecektir. Pazarlamacılar (ingilizcesi Martekteers daha havalı bir kelime) bu dönüşüme ayak uydurabilmek adına klasik kanallardaki yetkinliklerini ve tecrübelerini , dijital kanallarda da aynı seviyeye ulaştırmalıdır. Aksi takdirde tren kaçacaktır. Mesajın dibine gelirsek, dijital için uzaydan adam getirmek yerine dünyadaki adamlarınızı uzaya gönderin onların dijital bilgi ve yetkinliklerini artırın derim.
Herkese iyi bir yıl dilerim.

Erol Toksoy